Op weg naar marsmannetjes?

Mensen die verhuizen naar Mars. Voorheen viel dit gegarandeerd in de categorie sciencefiction, maar het lijkt steeds minder onmogelijk te worden. Wetenschappers ontdekken alsmaar meer aanwijzingen dat de rode planeet in het verleden omstandigheden had die leven mogelijk maakten. Maar hoe haalbaar is het echt om daar een menselijke nederzetting te bouwen? En als het praktisch mogelijk is, moeten we het dan ook wel willen?

Kunnen we leven op mars?

Mars lijkt op het eerste gezicht onleefbaar. De temperaturen kunnen dalen tot ver onder het vriespunt, de atmosfeer bestaat grotendeels uit koolstofdioxide en de planeet heeft geen beschermend magnetisch veld. Toch is er hoop. Wetenschappers bestuderen bepaalde gebieden op aarde, zoals IJsland, om beter te begrijpen hoe leven zich op Mars zou kunnen aanpassen. Uit onderzoek blijkt bovendien dat Mars ooit wisselende periodes van nat en droog weer heeft gehad. Dit is belangrijk, omdat die omstandigheden kunnen hebben bijgedragen aan de vorming van organische moleculen, oftewel de bouwstenen van leven.

Een van de grote vragen is hoe toekomstige bewoners aan voedsel en water zouden moeten komen. In Nederland experimenteren onderzoekers met het verbouwen van gewassen op nagemaakte Marsgrond. Dit onderzoek is veelbelovend, maar er zijn nog veel onzekerheden. De bodem op Mars bevat bijvoorbeeld giftige stoffen en het gebrek aan een stabiele atmosfeer maakt landbouw ingewikkeld.

Praktische uitdagingen

Zelfs als het lukt om planten te kweken en water te winnen, blijven er grote obstakels. Een van de grootste bedreigingen voor mensen op Mars is kosmische straling. Omdat Mars geen sterk magnetisch veld heeft zoals de aarde, worden levende wezens blootgesteld aan gevaarlijke straling uit de ruimte. Mogelijke oplossingen zijn ondergrondse woningen of schuilplaatsen met dikke muren.

Daarnaast is er het probleem van zuurstof. Op aarde ademen we moeiteloos, maar op Mars moet elke ademteug zorgvuldig worden gereguleerd. Systemen om zuurstof te produceren uit de atmosfeer van Mars worden getest, maar ze zijn nog niet betrouwbaar genoeg om een hele nederzetting in leven te houden.

Ethische en filosofische vragen

Maar zelfs als we alle technische obstakels overwinnen, is er nog een belangrijke vraag: moeten we dit eigenlijk wel willen? Sommige filosofen waarschuwen dat we voorzichtig moeten zijn met het koloniseren van een andere planeet. Hebben we onze eigen wereld niet al genoeg beschadigd? En wie bepaalt de regels op Mars? Wordt het een soort ‘wilde westen’ waar bedrijven de dienst uitmaken of zorgen we ervoor dat het een rechtvaardige samenleving wordt?

Thuisbasis mars?

Wordt Mars de toekomst van de mensheid? Technologisch gezien is het mogelijk om er op de lange termijn te leven, maar de uitdagingen zijn enorm. Zelfs als we die overwinnen, blijft de vraag of we deze stap moeten zetten en hoe we dat op een verantwoorde manier kunnen doen. Misschien is de echte uitdaging niet de overstap naar Mars, maar de manier waarop we nadenken over onze plek in het universum.

Literatuur

• Kraaijvanger, C. (2016) Hoe we zullen leven op Mars. Scientias. https://scientias.nl/leven-op-mars-is-op-korte-termijn-haalbaar/
• Kraaijvanger, C. (2023) Leven op Mars? Dat is zojuist een stuk aannemelijker geworden door de ontdekking van gescheurde modder. Scientias. https://scientias.nl/leven-op-mars-dat-is-zojuist-een-stuk-aannemelijker-geworden-door-de-ontdekking-van-gescheurde-modder/
• Schie, van, P. (z.d.). Mars als nieuwe wereld: Wat staat de mensheid te wachten? iFilosofie. (z.d.). https://www.ifilosofie.nl/mars-als-nieuwe-wereld-staat-mensheid-wachten/
• Schooltv. (2019). Kunnen we leven op Mars? Verhuizen naar de rode planeet. [Video]. https://schooltv.nl/video-item/kunnen-we-leven-op-mars-verhuizen-naar-de-rode-planeet
• Schooltv. (2019). Kun je voedsel verbouwen op Mars? Pinda’s eten op de rode planeet. [Video]. https://schooltv.nl/video-item/kun-je-voedsel-verbouwen-op-mars-pindas-eten-op-de-rode-planeet
• Vet, de, S. (2021). Kunnen we leven op Mars? [Podcast]. Universiteit van Nederland. https://www.universiteitvannederland.nl/podcast/kunnen-we-leven-op-mars