Kunstmatige Intelligentie in de ouderenzorg: Kans of uitdaging?

Kunstmatige intelligentie (KI) roept bij veel mensen gemengde gevoelens op. Het is een technologie die zich snel ontwikkelt en steeds meer geïntegreerd raakt in ons dagelijks leven, bijvoorbeeld in de ouderenzorg. Voor veel mensen kan KI echter ongrijpbaar en zelfs beangstigend zijn. De vraag is dan ook: biedt KI alleen maar nieuwe uitdagingen of zijn er ook positieve kanten die het dagelijks leven kunnen verrijken?

Ki als assistent

De techniek achter KI is dan misschien wel ingewikkeld, maar de toepassingen van KI kunnen het leven van senioren eenvoudiger maken. Zo worden spraakassistenten en slimme apparaten steeds vaker gebruikt om dagelijkse taken te automatiseren, zoals het opstellen van een boodschappenlijst of het herinneren aan het innemen van medicijnen. Daarnaast kan met een KI-hulp via spraak de thermostaat bediend worden en verlichting aan- of uitgezet worden.

Gezondheid en veiligheid

Een belangrijk voordeel van KI ligt in de gezondheidszorg. Slimme apparaten die KI gebruiken, kunnen gezondheidsgegevens zoals hartslag, bloeddruk en beweging monitoren en daarmee bijvoorbeeld een val detecteren. Dit biedt niet alleen een extra vorm van veiligheid voor senioren die zelfstandig wonen, maar ook gemoedsrust voor hun familieleden en verzorgers. Als er iets misgaat, kunnen deze systemen automatisch hulp inroepen, wat cruciaal kan zijn in noodsituaties.

KI als gesprekspartner

KI kan ook een belangrijke rol spelen in het bevorderen van sociale interactie. Technologische hulpmiddelen zoals zorgrobots en sociale platforms maken het mogelijk voor senioren om verbonden te blijven met familie en vrienden, ongeacht de afstand. Bovendien kan een zorgrobot zelf een sociale interactie met een gebruiker aangaan. Dit helpt om eenzaamheid tegen te gaan en bevordert een gevoel van verbondenheid, wat essentieel is voor het welzijn.

Ethische overwegingen en risico’s

Hoewel KI veel voordelen biedt, zijn er ook gevaren waar rekening mee gehouden moet worden. Privacy is een groot punt van zorg, vooral omdat KI-systemen vaak veel persoonlijke gegevens verzamelen. Daarnaast is er de vrees dat technologie de menselijke interactie zou kunnen vervangen, wat kan leiden tot een vermindering van directe sociale contacten en persoonlijke zorg. Het is belangrijk dat KI wordt gebruikt als aanvulling op, en niet als vervanging van, menselijke relaties.

Het belang van balans

Het is duidelijk dat KI het potentieel heeft om het dagelijks leven van senioren aanzienlijk te verbeteren. Of het nu gaat om het vergroten van de zelfstandigheid, het verbeteren van de gezondheid en veiligheid of het ondersteunen van sociale contacten, KI biedt tal van mogelijkheden. Tegelijkertijd is het cruciaal om een evenwicht te vinden tussen het omarmen van deze nieuwe technologieën en het behouden van de menselijke dimensie in zorg en interactie.

Literatuur

• Breda, van L., Dircks, J., Hofstede, B., Nap, H.H. & Lukkien, D. (2023). Whitepaper AI in de ouderenzorg. Vilans & ActiZ.
• Lukkien, D. (2024). Naar een synergie tussen mens en AI in de ouderenzorg. Geron Tijdschrift.
• Seniorennet. (z.d.). De voordelen en gevaren van artificiële intelligentie (AI). Geraadpleegd op https://www.seniorennet.be/post/maatschappij/de-voordelen-en-gevaren-van-artificiele-intelligentie-ai.
• Sterenborg, K. (2023). AI in de zorg: Antwoord op vragen. Dutch Health Hub. Geraadpleegd op https://www.dutchhealthhub.nl/artikelen/ai-in-de-zorg-antwoord-op-vragen